การศึกษาปริมาณความต้องการเดินทางทางน้ำในอนาคต กรณีเส้นทางเดินเรือโดยสารแม่น้ำเจ้าพระยาA Study of Water Transport Demand Forecast: A case of Chao Phraya River

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณความต้องการเดินทางทางน้ำตามเส้นทางเดินเรือโดยสารประจำทางแม่น้ำเจ้าพระยาในอนาคต เนื่องจากมีการพัฒนาความสามารถในการเชื่อมต่อการเดินทางบริเวณท่าเรือโดยสารแม่น้ำเจ้าพระยากับระบบขนส่งทางรางหรือโครงการรถไฟฟ้าในอนาคต ในการศึกษาครั้งนี้จะทบทวนข้อมูลรูปแบบการเดินทางอื่น ๆ ที่สามารถเชื่อมต่อการเดินทางทางน้ำตามเส้นทางเดินเรือโดยสารประจำทางแม่น้ำเจ้าพระยาทั้งในปัจจุบันและแผนพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะในอนาคต เพื่อใช้ในการวิเคราะห์และคาดการณ์ปริมาณความต้องการเดินทางทางน้ำของแม่น้ำเจ้าพระยาตามเส้นทางเดินเรือโดยสารประจำทาง ซึ่งจะใช้หลักการการเดินทาง 4 ขั้นตอน (4-Step Model) จากโปรแกรมด้านแบบจำลองการเดินทาง หรือแบบจำลอง Extended Bangkok Urban Model; eBUM เพื่อวิเคราะห์หาปริมาณความต้องการเดินทางในอนาคตของการศึกษาครั้งนี้ ซึ่งในปัจจุบันท่าเรือโดยสารแม่น้ำเจ้าพระยามีระบบขนส่งสาธารณะหลากหลายรูปแบบเพื่อเชื่อมต่อการเดินทาง เช่น รถไฟฟ้า รถโดยสารสาธารณะประจำทาง รถแท็กซี่ รถจักรยานยนต์รับจ้าง รถตุ๊กตุ๊ก เรือ เป็นต้น และในอนาคตยังมีแผนพัฒนาระบบขนส่งรางเพื่อเชื่อมต่อการเดินทางในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล เมื่อทำการวิเคราะห์ปริมาณความต้องการเดินทางทางน้ำทุก ๆ 5 ปี รวมทั้งสิ้น 20 ปี (พ.ศ. 2565 พ.ศ. 2570 พ.ศ. 2575 พ.ศ. 2580 พ.ศ. 2585) ของเส้นทางเดินเรือโดยสารแม่น้ำเจ้าพระยา โดยแบ่งออกเป็น 2 กรณี คือ 1) กรณีที่ไม่มีการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางตามแผนพัฒนา พบว่าปริมาณความต้องการเดินทางทางน้ำมีการเติบโตเฉลี่ยประมาณร้อยละ 1.08 ต่อปี เมื่อเทียบกับปีฐาน (พ.ศ. 2562) และ 2) กรณีที่มีการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางตามแผนพัฒนา ส่งผลให้มีปริมาณผู้โดยสารทางน้ำเพิ่มขึ้นพบว่า มีการเติบโตเฉลี่ยประมาณร้อยละ 2.03 ต่อปี เมื่อเทียบกับปีฐาน (พ.ศ. 2562)

The present study aimed to investigate the level of demand in using ferry transportation on Chao Phraya River. Due to the enhanced transportation development in connecting Chao Phraya Pier and future rail transportation, the study examined a set of transportation data that could connect the ferry transport route and transportation development plan to analyze and forecast its level of demand. The study employed the 4-step model from Extended Bangkok Urban Model: eBUM to analyze the level of demand in the future. Nowadays, Chao Phraya Pier has a variety of transport route connections such as sky trains, metros, public transportation, taxi, motorcycle taxi, Tuk Tuk and ferries. In addition to that, rail transportation will be developed in Bangkok and Perimeter. The findings were categorized based on two following instances: 1) Without rail transportation development, the average level of demand for water transportation increases by 1.08% per year compared to the base year (2019). 2) With rail transportation development, the number of passengers increased by approximately 2.03% per year compared to the base year (2019).