การศึกษาระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์ของประเทศไทยบนแนวระเบียงเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตกA Study of Thailand’s Logistics Infrastructure System in the East-West Economic Corridor

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ การศึกษาสถานการณ์ปัญหาปัจจุบันของโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์ของประเทศไทยตามเส้นทางตามแนวระเบียงเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตก (East-West Economic Corridor; EWEC) และวิเคราะห์ความต้องการโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพมี 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) คัดเลือกผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 2) การสัมภาษณ์แบบเจาะลึกรายบุคคล และ 3) การสนทนากลุ่มที่คัดเลือกแบบการสุ่มแบบเจาะจง รวมทั้งหมด 40 หน่วยงาน โดยวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาโดยใช้การวิเคราะห์ SWOT PESTEL และ TOWS Matrix รวมถึงการนำเสนอข้อเสนอแนะเชิงกลยุทธ์ที่สามารถนำไปปฏิบัติเพื่อให้เกิดพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานได้ ซึ่งการพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์เป็นปัจจัยพื้นฐานที่สำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ดังนั้น จังหวัดที่ตั้งอยู่บริเวณเส้นทางระเบียงเศรษฐกิจฯจึงถือเป็นเส้นทางยุทธศาสตร์ที่สำคัญที่เชื่อมโยงการคมนาคม สาธารณูปโภค และการสาธารณสุข อันเป็นการส่งเสริมการค้าการลงทุน ระหว่างอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงได้เป็นอย่างดี จากการศึกษาระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์ของจังหวัดที่ตั้งอยู่บริเวณเส้นทางระเบียงเศรษฐกิจฯของพบว่าเส้นทางนี้เป็นเส้นทางที่สามารถเชื่อมโยงการขนส่งรูปแบบอื่นๆ ได้ เช่น มีเส้นทางรถไฟตัดผ่าน เป็นเส้นทางสนับสนุนการท่องเที่ยว เป็นเส้นทางที่เชื่อมด่านชายแดนระหว่างประเทศพม่า ประเทศไทย และประเทศลาว ซึ่งเป็นประตูการค้าการลงทุนที่สำคัญ แต่ปัญหาความไม่สมบูรณ์ของระบบโครงสร้างพื้นฐานบนเส้นทางนี้ คือ บางช่วงยังมีสภาพเป็นทาง 2 ช่องจราจร มีการกระจุกตัวของสถานศึกษาในเขตเมือง เกิดการหลั่งไหลของแรงงานต่างด้าวทำให้กระทบต่อปัญหาสาธารณสุข การขาดการบูรณาการข้อมูลระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทำให้การดำเนินการล่าช้า เป็นต้น จากการวิเคราะห์ผลการศึกษาของเส้นทางได้มีข้อเสนอแนะแนวทางเชิงกลยุทธ์ เช่น การพัฒนาโครงข่ายเชื่อมโยงระบบขนส่ง การพัฒนาโครงข่ายคมนาคมระหว่างเมือง การปรับปรุงโครงข่ายถนนให้มีความสะดวกปลอดภัย การสร้างเครือข่ายศูนย์ประสานงานบริการประชาชนเพื่อเชื่อมโยงข้อมูล การบริหารราชการแบบมีส่วนร่วม เป็นต้น ดังนั้นควรมีการบูรณาการข้อมูลระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน องค์กรต่างๆ รวมทั้ง ผู้มีส่วนได้เสีย ที่จะต้องให้ตระหนักถึงความสำคัญของการปรับปรุงระบบโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์เพื่อการพัฒนาประเทศต่อไปในอนาคต

This research aims to study the current problem situation of Thailand’s logistics infrastructure systems along the East-West Economic Corridor (EWEC) Route and to analyze logistics infrastructure requirements. This qualitative research consists of 3 stages: 1) stakeholder selection; 2) in-depth interview; and 3) purposive sampling group discussions where participants from 40 agencies were brought together to exchange their views. SWOT and PESTEL analyses, and TOWS Matrix were carried out and strategic recommendations were proposed to enhance infrastructure development. The development of logistics infrastructure is an important factor in the country's economic and social development. Thus, provinces located on the Economic Corridor are considered important locations along strategic route linking transportation, public utilities, and public health which promotes trade and investment among countries of the Greater Mekong Subregion. The logistics infrastructure study of the EWEC found that the EWEC route is connected with other modes of transportation including rail transport. The EWEC road plays a major role in tourism support while serving as a gateway for the Golden Triangle trade and investment promotion, due to Thailand-Laos-Myanmar trinational borders. Existing infrastructure challenges includethe following issues: several two-lane roadways that requires widening; urban bias from the urban-centric nature of colleges and universities; health issues of migrant workers; and insufficient interagency data sharing and information systems integration among government sub-sectors. Following the EWEC route analysis, some strategic recommendations highlight these topics: improvement of transportation networks and intercity communication networks; making safer roads in highway networks; establishing a network-based coordination center for public services, digital data linking and participatory governance practices. There should be formal integration of the information systems and sharing among government agencies, public-private sector organizations and relevant stakeholders. Concisely, infrastructure and logistics improvement should be brought to the attention as it contributes significantly to the country's growth and economic development.