Impacts of Experimental Express Operation on Level of Service Improvement: A Case Study of MRT Blue Line between Hualamphong and Bang Sue Junctions

Abstract

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาทดลองการเดินรถไฟฟ้าแบบด่วนพิเศษ (Express Operation) เพื่อแก้ไขปัญหาความจุในการให้บริการที่ไม่เพียงพอต่ออุปสงค์การเดินทางของผู้โดยสาร ในระบบรถไฟฟ้ามหานครสายเฉลิมรัชมงคลช่วง หัวลำโพง - บางซื่อ ในชั่วโมงเร่งด่วนเช้า 7.00 – 8.00 น. และชั่วโมงเร่งด่วนเย็น 18.00 – 19.00 น. ของวันทำงาน จันทร์ถึงศุกร์ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่มีจำนวนผู้โดยสารเข้ามาใช้บริการมากที่สุด โดยอาศัยจำนวนขบวนรถเท่าเดิมคือ 19 และ 18 ขบวน ในชั่วโมงเร่งด่วนเช้า และเย็น ตามลำดับ และปรับเปลี่ยนการเดินรถให้เป็นแบบผสม คือจัดการเดินรถ ในรูปแบบ Express Operation ประกอบไปด้วย Local Line และ Express Line ในช่วงชั่วโมงเร่งด่วนเช้า ทิศทางมุ่งใต้ เริ่มต้นจากสถานีบางซื่อไปสิ้นสุดที่สถานีหัวลำโพง และในช่วงชั่วโมงเร่งด่วนเย็น ทิศทางมุ่งเหนือ เริ่มต้นจากสถานีหัวลำโพงไปสิ้นสุดที่สถานีบางซื่อ ผสมกับการจัดการเดินรถในรูปแบบปกติ (Normal Operation) ในส่วนของทิศทางขากลับ ของทั้งชั่วโมงเร่งด่วนเช้าและเย็น โดยมีวัตถุประสงค์ในการศึกษาถึงความเป็นไปได้ในปรับปรุงแผนการเดินรถไฟฟ้า เพื่อเพิ่มระดับการให้บริการของระบบรถไฟฟ้า โดยการลดความแออัดของผู้โดยสาร และลดระยะเวลาในการเดินทางของผู้โดยสารในชั่วโมงเร่งด่วนเช้าและเย็น ผลการทดลองพบว่า การเดินรถไฟฟ้าแบบด่วนพิเศษ (Express Operation) สามารถลดความแออัดของผู้โดยสารลงจากเดิม โดยในชั่วโมงเร่งด่วนเช้า จากสถานีบางซื่อไปยังสถานีหัวลำโพง ในทิศทางมุ่งใต้ ขบวนรถปกติ (Local Line) และขบวนรถพิเศษ (Express Line) ความหนาแน่นของผู้โดยสารลดลงร้อยละ 23 และ 15 ตามลำดับ และในชั่วโมงเร่งด่วนเย็น จากสถานีหัวลำโพงไปยังสถานีบางซื่อ ในทิศทางมุ่งเหนือ ขบวนรถปกติ (Local Line) ความหนาแน่นของผู้โดยสารเพิ่มขึ้นร้อยละ 11 แต่ไม่เกินความจุที่รถไฟฟ้าสามารถรองรับได้ และขบวนรถพิเศษ (Express Line) ความหนาแน่นของผู้โดยสารลดลงร้อยละ 31 นอกจากนี้ การเดินรถไฟฟ้าแบบด่วนพิเศษ (Express Operation) ยังสามารถย่นระยะเวลาในการเดินทางเมื่อเทียบกับการเดินรถในรูปแบบปกติ (Normal Operation) ซึ่งจะช่วยให้ผู้โดยสารสามารถประหยัดเวลาในการเดินทางลงได้ 11 นาที หรือร้อยละ 32 ในชั่วโมงเร่งด่วนเช้า จากสถานีบางซื่อไปยังสถานีหัวลำโพง ในทิศทางมุ่งใต้ และ 9 นาที หรือร้อยละ 26 ในชั่วโมงเร่งด่วนเย็น จากสถานีหัวลำโพงไปยังสถานีบางซื่อ ในทิศทางมุ่งเหนือ แต่จะส่งผลให้ผู้โดยสารบางกลุ่มจะต้องเสียเวลาในการรอคอยรถไฟฟ้าในบางสถานีนานขึ้น

This research is aimed at investigating the impacts of experimental express operation on level of service improvement of MRT Blue Line between Hua Lamphong and Bang Sue Junctions during the morning rush hour (7:00 to 8:00 am) and the evening rush hour (6:00 to 7:00 pm) on working days, Monday through Friday when the MRT system typically works in conjunction with crush loading conditions. The simulation of hybrid operation, i.e. the express operation in the peak direction and normal operation in the other direction, is investigated on the study route using the same number of transit units as normal operation, precisely 19 and 18 trains in the morning and evening peak hours respectively. The study explores the feasibility of operation plan improvement to enhance service levels through reducing passenger density inside the trains and lessening operating time during the peak hours. It is found that the express operation not only diminishes the passenger density but also reduces the operating time between the terminals in the morning and evening peak hours. In the morning peak, the passenger density on local and express line reduces by 23 and 15 percent respectively, in comparison with those of the normal operation. In the evening peak, the passenger density on local line increases by 11 percent but does not exceed the line capacity whereas the passenger density on express line decreases by 31 percent. In addition, the express line can save passenger travel time by 11 minutes (32%) and 9 minutes (26%) in the morning and evening peaks. However, some passengers on the local line of the express operation will experience a longer waiting time at the local stations due to longer headway operation.