แบบจำลองการเลือกการเดินทางระยะไกลด้วยรถไฟและการประยุกต์ใช้แบบจำลองลอจิตสำหรับรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างChoice Model for Long Distance Travels by Train and Application to Logit Model for Lower-northeastern Line

Abstract

งานวิจัยนี้นำเสนอการจำลองพฤติกรรมการเดินทางระยะไกลด้วยรถไฟโดยใช้แบบจำลองโลจิตพหุ การเดินทางด้วยรถไฟมีค่าโดยสารต่ำแต่ไม่เป็นที่นิยมในคนไทยเนื่องจากไม่สะดวกสบายในการเดินทางในระยะไกล งานวิจัยนี้ทำการวิเคราะห์ผลจากการสำรวจพฤติกรรมการเดินทางแบบสถานการณ์เกิดขึ้นจริง และสถานการณ์ที่สมมุติขึ้นของการเดินทางระยะไกลด้วยรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างจำนวน 400 ตัวอย่าง ผลการวิเคราะห์แบบจำลองโลจิตพหุแสดงให้เห็นว่าปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกเดินทางระยะไกลด้วยรถไฟอย่างมีนัยสำคัญ ประกอบด้วย ห้องน้ำ ตู้โดยสารสำหรับผู้หญิงและเด็ก การแสดงข้อมูลขบวนรถ ระบบปรับอากาศ ชั้นวางกระเป๋า ตู้เสบียง อินเตอร์เน็ตไร้สาย ความถี่ของการให้บริการ ค่าโดยสาร ระยะเวลาในการเดินทาง ปลั๊กไฟ สนับสนุนผู้ทุพพลภาพ ตามลำดับ เมื่อพิจารณาปัจจัยด้านรายได้ครัวเรือนพบว่ากลุ่มผู้มีรายได้สูงจะเลือกรถไฟที่มีห้องน้ำระบบปิด และเมื่อพิจารณาวัตถุประสงค์ของการเดินทางพบว่ากลุ่มนักท่องเที่ยวจะเลือกรถไฟที่มีห้องน้ำระบบปิด สำหรับประชาชนที่ไม่ใช่กลุ่มผู้มีรายได้สูงจะเลือกรถไฟที่มีชั้นวางกระเป๋า และสำหรับประชาชนที่ไม่ใช่กลุ่มนักท่องเที่ยวจะเลือกรถไฟที่มีตู้โดยสารสำหรับผู้หญิงและเด็ก งานวิจัยนี้เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนารถไฟสำหรับการเดินทางระยะไกล ภาครัฐสามารถพัฒนาคุณภาพการบริการให้ดีขึ้นให้มีรูปแบบที่หลากหลายตรงตามความต้องการแต่ละกลุ่มจะส่งผลให้ประชาชนเลือกใช้รถไฟระยะไกลมากขึ้น

This research presents the model of long-distance travel behavior by train using a multinomial logit model. Thai people are less likely to travel by train with low fares due to the inconvenience during long distance travel. This research analyzes the results from 400 survey respondents, based on the actual and a hypothetical travel situations regarding long- distance travel on the Lower-northeastern line. According to the analysis of logit model, the factors significantly affecting the long-distance travel by train are composed of toilets, passenger carriages for women and children, information screen, air conditioning systems, luggage racks, dining cars, free Wi-Fi, in-vehicle service frequency, train fares, travel time, electrical outlets, and disability support respectively. Based on household income, the high-income travelers prefer to travel by train with closed system and facilities. Considering the purpose of travel, the tourists prefer the train with high quality toilets. On the other hand, those who are not the high-income group primarily choose a train with luggage racks. Trains with a special carriage for women and children are more preferable for the non-tourist counterpart group. This research is beneficial for the development of long-distance rail travel. Concisely, railway transport service quality can be enhanced by the government sector. Wide-ranging services that meet the needs of users will result in more people choosing to use long-distance trains.