ดีไซน์สำหรับถอดประกอบDesign for Disassembly

Abstract

หนึ่งในหลักการออกแบบที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นการออกแบบเพื่อความยั่งยืน (Sustainable Design) คือการออกแบบให้มีความสามารถในการถอดประกอบได้ (Design for Disassembly; DfD) โดยพิจารณาทั้งวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์ใดๆ เริ่มตั้งแต่ การผลิตวัตถุดิบ (Raw Materials Extraction) การออกแบบ (Design Stage) การผลิตผลิตภัณฑ์ (Product Manufacturing Stage) การใช้งานและซ่อมบำรุง (Operation and Maintenance Stage) และการสิ้นสุดการใช้งาน (End of Service Life) โดยวัตถุประสงค์ของการออกแบบผลิตภัณฑ์ให้มีความสามารถถอดประกอบนั้น ประกอบไปด้วย
1) ความต้องการทำให้ผลิตภัณฑ์มีความสามารถในการใช้งานได้ในหลายรูปแบบในช่วงของการใช้งาน (Service Stage)
2) ความต้องการให้ผลิตภัณฑ์มีความสามารถในการถอดส่วนประกอบออกได้ในช่วงของการใช้งานและในช่วงของการบำรุงรักษา (Operation and Maintenance Stage) เพื่อเป็นการซ่อมแซมชิ้นส่วนที่เสียหาย ปรับปรุงให้เกิดความทันสมัย หรือให้มีประสิทธิภาพสูงกว่าเดิม โดยไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนใหม่ทั้งหมด
3) ความต้องการให้ผลิตภัณฑ์มีความสามารถในการนำกลับมาใช้ใหม่หรือหมุนเวียนกลับไปในกระบวนการผลิต (Reuse and Recycle) เมื่อสิ้นสุดอายุการใช้งาน (End of Service Life) อาจจะเป็นในผลิตภัณฑ์เดิมหรือเป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ใหม่ประโยชน์ของการทำให้ผลิตภัณฑ์มีความสามารถในการถอดประกอบเพื่อนำมากลับมาใช้ได้นั้นมีหลายประการเช่น ลดขยะ ลดการผลิตผลิตภัณฑ์ใหม่ ลดการใช้วัตถุดิบ และลดการใช้พลังงานที่เกิดจากการผลิตและขนส่งสินค้าใหม่ เป็นต้น