การสกัดสารสำคัญจากสมุนไพรไทย: การสกัดด้วยไอน้ำและการสกัดด้วยตัวทำละลายExtraction of Active Compounds from Thai Herbs: Steam Distillation and Solvent Extraction

Abstract

ปัจจุบันเทคนิคการกลั่นและการสกัดด้วยตัวทำละลายได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในการนำมาใช้กับการสกัดสารสำคัญจากสมุนไพร โดยการสกัดแบบการกลั่นนั้นใช้หลักการการควบแน่นและการระเหยของสารสำคัญและน้ำ ซึ่งได้นำเสนอไว้สามเทคนิค ได้แก่ การกลั่นด้วยน้ำ การกลั่นด้วยน้ำและไอน้ำ และการกลั่นด้วยไอน้ำ โดยการกลั่นด้วยไอน้ำนี้ได้เพิ่มเทคนิคการกลั่นแบบ Instant Controlled Pressure Drop (DIC) ซึ่งนิยมใช้ในปัจจุบันไว้ด้วย สำหรับการสกัดด้วยตัวทำละลายนั้นจะใช้หลักการของการทำละลายกันระหว่างสารสำคัญและตัวทำละลาย โดยได้นำเสนอการสกัดด้วยตัวทำละลายไว้หลายเทคนิค ได้แก่ การสกัดแบบชง การสกัดแบบต่อเนื่อง การสกัดแบบการหมัก การสกัดโดยใช้ไขมัน การสกัดสารด้วยของไหลวิกฤติยิ่งยวด การสกัดด้วยคลื่นไมโครเวฟ และการสกัดโดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูง นอกจากหลักการพอสังเขปในแต่ละเทคนิคแล้ว นอกจากนี้ยังได้นำเสนอข้อมูลเบื้องต้นที่เกี่ยวข้องกับตัวทำละลาย เช่น หลักการเลือกตัวทำละลายรวมทั้งข้อดีและข้อจำกัดของแต่ละเทคนิคประกอบ ทั้งนี้เพื่อให้ผู้อ่านสามารถเลือกเทคนิคการสกัดสารสำคัญจากสมุนไพรที่สนใจได้อย่างเหมาะสมต่อไป

Recently, distillation and solvent extraction are widely used in herbal extraction. Distillation process is based on of phase change of both active compounds and water, whereas the solvent extraction process is based on solubility principle as like dissolves like concept. Hence, three techniques of distillation, water distillation, water and steam distillation, and direct steam distillation are briefly provided in details, including an innovation process as instant controlled pressure drop (DIC). Various techniques of solvent extraction such as infusion, percolation, soxhlet extraction, maceration, enfleurage, supercritical fluid extraction, Microwave Assisted Extraction (MAE), and Ultrasound Assisted Extraction (UAE) are briefly described, including pros and cons. Moreover, factors of solvent selection and solvent polarity are also commented. Hopefully, these information from this article will be useful in your herb of interest.