การพัฒนาสื่อดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมไทย ด้วยแบบจ าลอง 3 มิติ เชิงสถาปัตยกรรม วัดไชยวัฒนาราม ในสมัยกรุงศรีอยุธยา Development of Thai Digital Heritage with 3D Architectural Model Wat Chaiwatthanaram in the Ayutthaya Era

Abstract

การพัฒนาสื่อดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมไทย ด้วยแบบจ าลอง 3 มิติเชิงสถาปัตยกรรม วัดไชยวัฒนารามในอดีตนี้ เป็น งานวิจัยและพัฒนา มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อการวิเคราะห์และสรุปข้อมูลมรดกทางสถาปัตยกรรมไทย วัดไชยวัฒนาราม ในสมัยกรุง ศรีอยุธยาและ 2) เพื่อพัฒนาสื่อดิจิทัลแบบจ าลอง 3 มิติ เชิงสถาปัตยกรรม วัดไชยวัฒนาราม ในสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยแบ่ง งานวิจัยออกเป็น 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 วิเคราะห์และสรุปข้อมูลมรดกทางสถาปัตยกรรมไทย วัดไชยวัฒนาราม ในสมัยกรุงศรีอยุธยา มีขั้นตอนการ ด าเนินงาน ได้แก่ ค้นคว้าเอกสารข้อมูล ศึกษาพื้นที่จริง ศึกษาจากแบบจ าลอง วิเคราะห์และสรุปข้อมูลเป็นภาพสันนิษฐาน วิพากษ์ และประเมินความถูกต้องของเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในงานวิจัยระยะนี้ ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญด้านโบราณสถาน จ านวน 3 คน ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยได้แก่ เอกสารสรุปข้อมูล ภาพสันนิษฐาน 3 มิติ และแบบ ประเมินคุณภาพด้านเนื้อหา การวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ การวิเคราะห์เชิงคุณภาพ และใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ยและส่วน เบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า 1) เอกสารข้อมูล และภาพสันนิษฐานมีความถูกต้อง และ 2) คุณภาพด้านเนื้อหา อยู่ใน ระดับมากที่สุด ระยะที่ 2 พัฒนาสื่อดิจิทัลแบบจ าลอง 3 มิติเชิงสถาปัตยกรรม วัดไชยวัฒนาราม ในสมัยกรุงศรีอยุธยา มีขั้นตอน การด าเนินงาน 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ขั้นวางแผนและวิเคราะห์สื่อ 2) ขั้นเตรียมการผลิต 3) ขั้นผลิตสื่อดิจิทัล 4) ขั้นหลังการผลิต 5) ขั้นน าเสนอและประเมินผล กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในงานวิจัย ได้แก่ 1) ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิคการผลิตสื่อจ านวน 3 คน ได้มาจากการ เลือกแบบเจาะจง และ 2) นักท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม วัดไชยวัฒนาราม จ านวน 30 คน ได้มาจากการสุ่มแบบง่าย เครื่องมือที่ใช้ใน การวิจัย ได้แก่ สื่อดิจิทัลแบบจ าลอง 3 มิติ เชิงสถาปัตยกรรม วัดไชยวัฒนาราม ในสมัยกรุงศรีอยุธยา แบบประเมินด้านเทคนิคการ ผลิตสื่อ แบบประเมินความพึงพอใจ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า 1) สื่อดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมไทย วัดไชยวัฒนารามในสมัยกรุงศรีอยุธยา เป็นสื่อวิดีโอที่น าเสนอ ภาพเคลื่อนไหว แบบจ าลอง 3 มิติเชิงสถาปัตยกรรม ประกอบเสียงบรรยาย ความยาวระหว่าง 5-10 นาที ประกอบด้วย 1) ปรางค์ประธาน 2) ปรางค์บริวาร จ านวน 4 ปรางค์ 3) เมรุทิศและเมรุราย จ านวน 8 ปรางค์ 4) ระเบียงคด 5) พระอุโบสถ จ านวน 1 หลัง 6) เจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง จ านวน 2 องค์ 7) เจดีย์อื่นๆ 8) ก าแพงและซุ้มประตู และ 9) ส่วนประกอบอื่นๆ มีผล การประเมินคุณภาพอยู่ในระดับมากที่สุด และ 2) นักท่องเที่ยวมีความพึงพอใจในการใช้สื่อดิจิทัลมรดกทางวัฒนธรรมไทย อยู่ใน ระดับมากที่สุด